Transformatory to urządzenia służące do przenoszenia energii elektrycznej prądu przemiennego drogą indukcji z jednego obwodu do drugiego przy jednoczesnym zachowaniu pierwotnej częstotliwości. Taki proces odbywa się zwykle wraz ze zmianą napięcia elektrycznego. Mówiąc inaczej – transformatory pozwalają przesyłać energię prądu z jednego napięcia na inne.
Transformatory wykorzystują zjawisko indukcji elektromagnetycznej. Jako pierwszy zaobserwował je w roku 1830 angielski fizyk i chemik – Michael Faraday (twórca słynnej klatki Faradaya).
Dwadzieścia lat później, w roku 1850 skonstruowane zostało urządzenie, które dziś można uznać za prototyp dzisiejszego transformatora. Stworzył go niemiecki mechanik, Heinrich Ruhmkorff. Jego wynalazek, zwany induktorem Ruhmkorffa, służył przede wszystkim do zmiany napięcia, a jednocześnie generował duże impulsy napięcia. Dopiero w 1876 roku udało się zbudować pierwszy transformator z prawdziwego zdarzenia za sprawą rosyjskiego naukowca Pawła Jabłoczkowa.
Schemat budowy transformatora
Transformatory zbudowane są z dwóch zasadniczych elementów – stalowego rdzenia oraz aluminiowych lub miedzianych uzwojeń, nazywanych również cewkami. Pierwsza z wymienionych części składowych pełni funkcję obwodu magnetycznego i służy do przewodzenia strumienia magnetycznego. Rdzeń (wykonany najczęściej z cienkich, odpowiednio izolowanych, silnie nakrzemionych blach mających na celu zmniejszyć straty powstające na skutek prądów wirowych i histerezy) składa się z tzw. kolumn, na które nawija się uzwojenia, które z kolei pełnią funkcję obwodu elektrycznego.
Uzwojenia dzieli się na pierwotne i wtórne. Oba typy są od siebie odseparowane galwanicznie, czyli między nimi nie występuje połączenie elektryczne, a energia przekazywana jest przez pole magnetyczne. Uzwojenie pierwotne pobiera energię ze źródła (prąd przemienny), a wtórne oddaje ją do odbiornika. Transformatory znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie występuje konieczność dopasowania parametrów zasilania do parametrów urządzenia odbierającego energię elektryczną.
Najpopularniejsze rodzaje transformatorów
Wyróżnia się kilka rodzajów transformatorów. Do grona tych najpopularniejszych na pewno należy zaliczyć modele jednofazowe, które powszechnie stosuje się do zasilania urządzeń RTV i AGD. Wykorzystuje się je także w przemyśle, w obwodach pomiarowych, zabezpieczających i sygnalizacyjnych. Transformatory jednofazowe można również znaleźć w prostownikach i niektórych spawarkach.
Innym typem transformatorów są modele trójfazowe. Jako pierwszy na świecie tego typu urządzenie skonstruował Polak – Michał Doliwo-Dobrowolski. Dziś takie transformatory stosuje się głównie w przemyśle, najczęściej w systemach prądu wielofazowego.
Bardzo powszechnie używanym rodzajem transformatora jest model energetyczny. Służy on do obniżania napięcia w sieciach energetycznych oraz do rozdziału energii i jej transportu liniami mniejszych napięć. Umieszcza się je na wszystkich etapach sieci przesyłowej. Wszystko po to, by za ich pomocą możliwe było dokonanie rozdziału energii, dalszy jej transport liniami obsługującymi niższe napięcie i finalnie dostarczenie do odbiorców końcowych. Transformatory można podzielić na kilka typów, m.in. sieciowy mocy, blokowy, suchy (chłodzony powietrzem), oraz olejowy (chłodzony olejem).
Transformatory toroidalne
Warto wspomnieć także o transformatorach toroidalnych. To specjalne urządzenia zaprojektowane do obsługi oświetlenia, a konkretnie zasilania halogenowych systemów oświetleniowych 12V. Ich cechą charakterystyczną jest specyficzny układ uzwojeń na rdzeniu. Mają one bowiem kształt toroidu (stąd nazwa urządzenia). Taka nietypowa konstrukcja umożliwia ograniczenie strat, małą reaktancję rozproszenia oraz ogranicza hałas w czasie pracy urządzenia.
Transformatory toroidalne dają dużą stabilność i umożliwiają transformowanie dużych mocy. Poszczególne modele tego rodzaju są wyposażone w zabezpieczenie termiczne czy układy miękkiego startu. Występują również transformatory toroidalne hermetyzowane masą epoksydową czy ekranowe elektrostatyczne i magnetyczne.
Transformatory bezpieczeństwa i przekładniki
Na rynku występują też tzw. transformatory bezpieczeństwa. Ich zadanie polega na obniżeniu napięcia do bezpiecznego poziomu 24 V. Zwykle wykorzystuje się je w celu zasilania odbiorników małej mocy w miejscach o dużym zagrożeniu porażenia prądem elektrycznym. Istnieją także autotransformatory, czyli urządzenia służące do płynnego uzyskania konkretnego napięcia. W ich przypadku uzwojenie pierwotne i wtórne stanowią jeden obwód elektryczny.
Specyficznym typem transformatorów są przekładniki. Wykorzystuje się je w układach pomiarowych dużych prądów i napięć. Służą one głównie do oddzielenia układu pomiarowego od przewodów elektrycznych znajdujących się pod wysokim napięciem. Istnieją także transformatory zmiennonapięciowe z odczepami, czyli urządzenia umożliwiające skokową zmianę napięcia dzięki tzw. odczepom. Są to dodatkowe połączenia, które znajdują się między początkiem a końcem uzwojenia wtórnego.
Jak zostało już wspomniane – działanie transformatora wiąże się ze zmianą napięcia elektrycznego. To zjawisko nie występuje jednak w przypadku modeli separacyjnych. Stosuje się go głównie jako jedną z form ochrony przeciwpożarowej, np. w miejscach o wysokim stopniu wilgotności.
Co ciekawe – dość często można spotkać się z określaniem transformatorów mianem maszyn. Tymczasem, wielu naukowców uważa je po prostu za urządzenia, gdyż nie posiadają one żadnych części ruchomych.
Wysokiej jakości transformatory w ofercie el12
W ofercie sklepu el12.pl posiadamy transformatory różnego rodzaju. Znaleźć można u nas wspomniane już modele energetyczne, toroidalne, separacyjne, ale także elektroniczne. To potoczna nazwa urządzeń będących w gruncie rzeczy przetwornicami napięcia sieci na zmienne napięcie o podwyższonej częstotliwości służące do zasilania niskonapięciowych lamp halogenowych (zwykle 12 V). Tego typu transformatory zapewniają łagodne włączenie napięcia (tzw. soft start), zabezpieczają przed zwarciem i przeciążeniami sieci.
Oferujemy transformatory pochodzące od renomowanych producentów tego rodzaju osprzętu. Na el12.pl znaleźć można modele takich marek jak ABB, Breve, Ledix, ETI Polam, Govena, Hager, Kanlux, Kontakt-Simon, Legrand, Mean Well, Eaton, Noratel, Ospel, RelPol, Schneider Electric, Skoff, Sonel i Zamel.
Posiadamy transformatory obsługujące napięcie pierwotne o wartości 12, 40, 115, 230, 380, 400 i 500 V oraz napięcie znamionowe z zakresu 0,5-500 V. Ponadto, oferujemy modele przystosowane do pracy z urządzeniami o mocy od 0,5 do nawet 8000 VA.
Dokładamy wszelkich starań, by zamawiane w naszym sklepie produkty docierały pod wskazany adres w możliwie najkrótszym czasie. Jeśli dany produkt znajduje się w magazynie, zwykle zamówienie realizowane jest w przeciągu trzech dni roboczych. Zdarza się jednak, że dany model transformatora nie występuje w naszych stanach magazynowych. Wówczas realizacja wydłuża się do około czterech tygodni. Informacja o czasie dostarczenia zamówienia znajduje się na karcie każdego produktu, tuż nad specyfikacją techniczną.
