Zabezpieczenia przeciwprzepięciowe – jak działają i jakie rodzaje rozróżniamy?

c, ale także wszystkim odbiornikom podłączonym do sieci elektrycznej. Jednak dzięki specjalnym zabezpieczeniom przeciwprzepięciowym nasze telewizory, komputery i telefony są zwykle bezpieczne.

Zabezpieczenia przeciwprzepięciowe to część ochrony odgromowej obiektów budowlanych. Stosowane są one w celu zabezpieczenia przed następstwami wyładowań atmosferycznych, które mogłyby uszkodzić nie tylko sieć, ale także podłączone do niej urządzenia. Taka instalacja piorunochronna składa się m.in. ze zwodów, które przyjmują wyładowania elektryczne, ochronników przeciwprzepięciowych, przewodów odprowadzających i uziemiających, a także z zacisków odgromowych i uziomów.

Do ochronnika przeciwprzepięciowego podpina się przewody fazowe oraz przewód neutralny. W momencie awarii lub uderzenia pioruna przez urządzenie przepływa prąd o wartości zależnej od rodzaju ogranicznika. Jego głównym zadaniem jest sprawić, by prąd wynikający z wyładowania atmosferycznego (lub innego źródła) płynął do uziomu. Dzięki temu instalacja elektryczna zabezpieczana jest przed poważną awarią wynikającą ze skoku napięcia. Ochronniki dzieli się na klasy oznaczone literami: A, B, C i D.

Rodzaje zabezpieczeń przeciwprzepięciowych

W zależności od występującego w sieci napięcia, w różnych obiektach budowlanych stosuje się różne ochronniki. Te oznaczone literą A służą do instalacji o niskim napięciu – najczęściej niskich budynków mieszkalnych lub budynków gospodarczych. Nazywany często odgromnikiem ogranicznik przepięć klasy B montuje się do obsługi napięcia o wartości 100 kV. Znamionowy prąd udarowy może przepływać przez odgromnik wielokrotnie. Te urządzenia powinno się instalować możliwie najbliżej miejsca wprowadzenia instalacji elektrycznej do budynku. Ich montaż jest niezbędny zarówno w obiektach posiadających instalację piorunochronną, jak i takich bez niej, ale z doprowadzonymi drogą napowietrzną liniami zasilającymi.

Ze względu na to, że wartość napięcia, która może się pojawić za ogranicznikiem przepięć klasy B dla wielu odbiorników wciąż jest zbyt wysoka, często montuje się też ochronniki przeciwprzepięciowe typu C. Ich instalacja jest zalecana szczególnie w tych budynkach, które często narażone są na uderzenia piorunów, czyli np. w wieżowcach. Podczas instalacji takich ochronników należy pamiętać, że zwykle nie są wyposażone w wewnętrzne zabezpieczenia przed prądem zwarciowym, dlatego warto zainwestować w dodatkowy bezpiecznik. Natomiast urządzenia klasy D są przystosowane do zabezpieczenia szczególnie wrażliwych urządzeń, takich jak automatyczne bramy wjazdowe, systemy alarmowe, a także konsole do gier i routery.

Zalety zabezpieczeń przeciwprzepięciowych

Ochronniki to urządzenia o dość prostej konstrukcji, a ich montaż nie jest trudny nawet dla osoby, która nie posiada specjalistycznej wiedzy w tej dziedzinie. Przed instalacją należy jednak pamiętać o odcięciu dopływu prądu w danym miejscu, a następnie sprawdzeniu napięcia za pomocą urządzenia pomiarowego.

Ochronniki są niewielkich rozmiarów i zwykle można je zmieścić w przydomowych rozdzielniach. Kolejną ich zaletą jest uniwersalność: nie ma potrzeby stosowania innego rodzaju zabezpieczenia przeciwprzepięciowego w przypadku linii komputerowej i telefonicznej. Wyjątkiem są wspomniane wcześniej odbiorniki cechujące się dużą wrażliwością na zmiany napięcia.

Stosowanie takich zabezpieczeń jest bardzo ważne nie tylko ze względu na wartość urządzeń podpiętych do sieci, ale przede wszystkim przez wzgląd na bezpieczeństwo mieszkańców. Podczas spowodowanego zwarciem uszkodzenia odbiornika może wytworzyć się duża energia cieplna, co stwarza zagrożenie pożarowe. Właśnie dlatego nie należy lekceważyć zaleceń elektryka, a także właściwie dopasować klasę ochronnika do budynku i wymagań urządzeń elektrycznych.